Workshops

De Verborgen Wereld in en op Ons Lichaam

Het menselijk lichaam herbergt een fascinerende wereld van micro-organismen, collectief bekend als het microbioom. Deze microscopische bewoners, waaronder bacteriën, virussen en gisten, spelen een cruciale rol in onze gezondheid en individualiteit. De interactie tussen ons genoom en het microbioom, ook wel de ‘epigenoom-microbioom-as’ genoemd, vormt een sleutelfactor in wat ons uniek maakt.

Van Vijand naar Bondgenoot: Een Paradigmaverschuiving

Historisch gezien voerde de mensheid een strijd tegen micro-organismen, met antimicrobiële middelen als wapen. Hoewel deze aanpak miljoenen levens heeft gered, begrijpen we nu dat het microbioom essentieel is voor onze gezondheid. Deze inzichten leiden tot een heroverweging van onze relatie met deze microscopische metgezellen.

De Opkomst van Welvaartsziekten

Ondanks significante vooruitgang in de geneeskunde, zien we een zorgwekkende toename van welvaartsziekten zoals astma, allergieën, auto-immuunziekten en zelfs autisme. Deze trend treft vooral jonge en oudere populaties:

• In 2022 hadden naar schatting 39,76 miljoen kinderen onder de vijf jaar overgewicht of obesitas. (1)
• Generatie Z heeft een viervoudig verhoogd risico op darmkanker vergeleken met mensen geboren in de jaren ’60. (3)
• Prognoses suggereren dat in 2050 wereldwijd 151 miljoen mensen aan dementie of alzheimer zullen lijden. (3)

De wereldwijde verspreiding van niet-besmettelijke ziekten zou weleens een grotere bedreiging kunnen zijn voor de mensheid dan welke pandemie ook. Het is verontrustend dat  de meeste medicijnen bij het gros van deze mensen niet werken. Deze ontwikkelingen kunnen niet volledig worden verklaard door genetische factoren of verbeterde diagnostiek, wat wijst op de noodzaak om de rol van het microbioom nader te onderzoeken. 

Een Nieuwe Kijk op Micro-organismen

We moeten onze relatie met ons microbioom opnieuw bekijken. Zijn deze micro-organismen echt onze vijanden, of juist onze bondgenoten? Kunnen ze ons helpen bij het genezen, groeien en zelfs denken? Waarom verschilt het microbioom van atleten zo van dat van niet-sporters?

Inzichten uit Onderzoek

In de afgelopen 2 decennia hebben wij in Cosmogroup in onze R&D meer dan 7000 humane speeksel en stoelgangstalen kunnen onderzoeken. Dankzij inzichten die worden geboden door high throughput sequencing en cultuuronafhankelijke technologieën, is er nu bewijs dat het menselijke microbioom een belangrijke rol speelt bij:

• Het reguleren van ons immuunsysteem
• De spijsvertering
• Het metabolisme van vitamines
• Het beïnvloeden van onze stemming
• Een verscheidenheid aan andere belangrijke functies (4-6)

Genetische Diversiteit: Mens vs. Microbioom

We komen snel in een tijd waarin bijna iedereen zijn of haar genoom kan laten sequencen.

Mensen zijn genetisch voor 99,9% identiek.  Waar het menselijk genoom ongeveer 22.000 eiwitcoderende genen bevat, schatten onderzoekers dat het menselijk microbioom ongeveer 8 miljoen unieke eiwitcoderende genen bijdraagt, ofwel 360 keer meer bacteriële genen dan menselijke genen. De kleine verschillen in onze genen verklaren slechts een deel van onze uniciteit. Het blijkt dat ons microbioom een veel grotere rol speelt:

• Slechts 1% van de genetische code die onze gezondheid beïnvloedt, komt uit ons menselijk genoom.
• De overige 99% is afkomstig van de micro-organismen in en op ons lichaam en hun communicatie met ons als ‘host’.
• In tegenstelling tot het menselijke genoom verschilt het microbioom enorm tussen individuen. Mensen uit verschillende families of verschillende delen van de wereld delen minder dan 10 procent van de soorten die in de darmen leven.

De Complexiteit van het Darmmicrobioom

Bacteriën vormen de meest bestudeerde klasse van micro organismen in het menselijk microbioom, en het grootste microbiële segment leeft in de darmen.

In de menselijke darmen leven 100 tot 200 verschillende bacteriestammen, voornamelijk in de dikke darm. Hiervan is 99% strikt anaeroob (zonder zuurstof levend).

De vijf dominante bacteriële stammen zijn:

1. Firmicutes
2. Bacteroidetes
3. Proteobacteria
4. Actinobacteria
5. Verrucomicrobia

De samenstelling van het darmmicrobioom wordt beïnvloed door genetica, voeding, levensstijl en omgevingsfactoren.

Multi-omics: Een Nieuwe Frontier in Microbioomonderzoek

Het veld van microbioomonderzoek heeft zich uitgebreid naar diverse ‘omics’-benaderingen:

• Metabolomics: Studie van metabolisme
• Proteomics: Analyse van eiwitten
• Transcriptomics: Onderzoek naar RNA-transcripties

Deze methoden stellen wetenschappers in staat om niet alleen de aanwezigheid van micro-organismen te bepalen, maar ook hun activiteiten en interacties met de gastheer te bestuderen.

De Holobiont: Een Nieuw Perspectief op Individualiteit

Het concept van de ‘holobiont’ erkent dat elk individu in feite een complex ecosysteem is, bestaande uit het menselijk organisme en zijn microbioom. Deze benadering, ook wel ‘holo-omics’ genoemd, onderzoekt hoe gastheer en microbioom samenwerken en communiceren op moleculair niveau.

Conclusie: Een Paradigmaverschuiving in Gezondheid en Individualiteit

Het groeiende inzicht in de cruciale rol van het microbioom voor onze gezondheid en ontwikkeling noodzaakt een herziening van ons perspectief. In plaats van een simplistische ‘wij versus zij’-mentaliteit, moeten we de complexe symbiose tussen mens en microbioom erkennen en waarderen. Deze paradigmaverschuiving opent nieuwe wegen voor het begrijpen en bevorderen van gezondheid, waarbij de unieke samenstelling van ieders microbioom een sleutelrol speelt in onze individualiteit.

Het is vanuit dit perspectief dat wij onze bevindingen van jarenlang onderzoek willen delen in een aantal geaccrediteerde workshops.

Upcoming Events